Het Buildwise Visiecomité en de “Out 2 In”-studie

In een wereld die snel verandert en voor grote uitdagingen staat, is het des te belangrijker zich een goed toekomstbeeld te vormen. Klimaatsverandering, -mitigatie en -adaptatie, inzet van nieuwe technologieën (zoals digitalisering en industrialisatie van de bouw), een drastisch veranderend maatschappelijk perspectief op bouwen en wonen (deels als gevolg van de COVID-pandemie), de nood aan betaalbare woningen en nieuwe atypische vormen van samenwerking in ecosystemen zijn voorbeelden van elementen die de toekomst en transitie van de bouwsector mee zullen vormgeven.

In 2022 voerde het Visiecomité in samenwerking met KPMG een Inside-out Trends & Impact studie uit. Om het zo concreet mogelijk te maken, werden de algemene bevindingen van de studie toegespitst op 3 bouwberoepen: ruwbouw & algemene aanneming, schrijnwerkerij en installatie van sanitair & HVAC. Via het verzamelen en analyseren van secundaire data, het uitvoeren van een PESTEL-analyse van de bouwsector, en het voeren van gesprekken met experten binnen en buiten de bouwsector, werden 10 megatrends geïdentificeerd die de sector zowel op korte, middellange als lange termijn zullen uitdagen. De relevantie en de impact van deze megatrends werden vervolgens afgetoetst en gevalideerd via dieptegesprekken tijdens workshops en een enquête bij meer dan 700 Belgische bouwprofessionals.

De studie concludeerde dat er zich potentieel 5 implicaties zullen voordoen binnen de Belgische bouwsector, en die zijn met name:

• een transitie richting een procesgedreven bouw, met doorgedreven digitalisatie en standaardisatie, kan inefficiënties verhelpen en faalkosten reduceren;

• het ontwikkelen van nieuwe markten is een gevolg van trends en evoluties binnen en buiten de sector. De zoektocht naar energie-efficiëntie, onder meer via renovatie, de inzet van hernieuwbare energie, het sluiten van kringlopen met circulair materiaalgebruik, bieden kansen en opportuniteiten en gaan ook gepaard met de toepassing van nieuwe business modellen;

• evoluties en verschuivingen in de waardeketen wijzigen de rollen en verantwoordelijkheden van bouw- en installatiebedrijven en brengen nieuwe klantverwachtingen met zich mee, die ook andere competenties vereisen. Tegelijkertijd biedt het perspectieven aan bouwbedrijven om als integratoren hun marges te verhogen en te specialiseren;

• ecosysteem denken en co-creatie wordt een noodzaak. Bouw- en installatiebedrijven zullen verder kijken dan het eigen bedrijf en de bijbehorende projecten. Samenwerking en co-creatie binnen en overheen de waardeketen zal een kernwaarde worden. Zo kunnen design & build-projecten nu al de marges verhogen en de klant extra meerwaarde bieden;

• het langetermijndenken zal binnen de sector ook essentieel zijn, om flexibel met onverwachte gebeurtenissen in de toekomst te kunnen omgaan. De toekomst is en blijft onvoorspelbaar, maar robuust toekomst denken versterkt de toekomstkansen van bedrijven .

Voortbouwend op deze studie werd in 2023 een vervolgstudie opgestart, opnieuw in samenwerking met KPMG. Deze keer gaat het om een Outside-In studie, waarbij de focus op de (eind)klanten van de bouwsector ligt. Een belangrijk deel van de studie bestaat uit het diepgaand interviewen van belangrijke vertegenwoordigers van drie verschillende doelgroepen, zijnde de publieke opdrachtgevers, de professionele eindklanten en de ontwikkelaars & promotoren. Een tweede deel van de studie bestaat uit een uitgebreide literatuurstudie naar ecosystemen en samenwerkingsvormen in de bouwsector, zowel nationaal als internationaal.

De resultaten van de vervolgstudie zullen in het laatste kwartaal van 2024 bekend gemaakt worden. Beide studies samen leveren ook de nodige input om ecosysteem denken en andere samenwerkingsvormen binnen de bouwsector verder te kunnen detailleren en uitwerken. Dit kan immers toegevoegde waarde opleveren voor de Belgische bouwsector.

Het Visiecomité van Buildwise werd opgestart in 2019 en heeft als hoofdopdracht een inspiratiebron te zijn voor de Technische Comités en het Vast Comité van Buildwise wat betreft de langetermijnontwikkelingen in de bouwsector in België.  Uiteraard kan het Visiecomité via de activiteiten en publicaties ook andere spelers in de bouwsector inspireren. Nadenken over de toekomst van de bouwsector binnen een termijn van +/- 10 jaar staat dus centraal voor het Visiecomité. De vraag is welke behoeften, kansen, sterktes en bedreigingen er in de toekomst een belangrijke rol zullen spelen, én hoe we deze naar de praktijk van het bouwbedrijf kunnen vertalen.