De TM STRABAG-Cordeel (50/50) kreeg het mandaat voor de uitvoering van het project Mo-Thor, dat fase 1 van het totaalproject FacThory inhoudt. FacThory is een project van MO-THOR NV dat in de toekomst nog zal worden uitgebreid met 3 fases.

Fase 1 betreft een sleutel-op-de-deur uitvoering van een multifunctioneel gebouw van 8.000 m² groot, dat bestaat uit 3.500 m² productievloer, 1.000 m² labo- en testruimtes en 3.500 m² kantoren. FacThory wordt ook wel de fabriek van de toekomst genoemd, omdat het gezien wordt als de verzamelplaats voor de fabrieken van de toekomst. In FacThory zullen slimme maakbedrijven in aanraking komen met andere innovatieve bedrijven die aan smart-manufacturing en industry 4.0 gerelateerde toepassingen werken.

Foto’s © Maxime Delvaux

Voor de Vlaamse bouwsector biedt de mogelijke constructie van de Einsteintelescoop een ongelooflijke kans. Bovengronds zal er nauwelijks iets van het observatorium te zien zijn, maar 250 tot 300 meter onder het aardoppervlak moet een technisch hoogstandje worden gerealiseerd in de vorm van drie gangen van elk 10 kilometer lang, die samenkomen in ondergrondse kathedralen. Men zal gebruik moeten maken van de nieuwste inzichten op het vlak van tunneltechnologie, geologie, grondwater enz. en van de nieuwste technieken en tools om dit te realiseren.

Het programma Regionaal Bouwen met Human Capital is ondertussen afgerond.

Het Nederlandse voorbeeld geeft wel aan dat daar waar de bouwsector in de beginfase nauwelijks een plaats kreeg in het Topsectorenbeleid, dit ondertussen veranderd is. Eenzelfde fenomeen doet zich voor in Vlaanderen, waar de bouw veelal ook over het hoofd gezien wordt als het over innovatie gaat. In een missiegedreven innovatiebeleid heeft de sector een voorname rol te spelen als het gaat over thema’s als energietransitie, klimaatneutraliteit, klimaatadaptatie en –bestendigheid, en circulaire economie.

• Toekomstbestendige Leefomgeving;

• Schoon en Emissieloos Bouwen;

• Verbouwstromen;

• Toekomstgerichte Wijk;

• Het IEBB-consortium;

• Brains4Buildings.

Er zijn vandaag heel wat verschillende actoren actief binnen het innovatielandschap van de bouwsector. Ze doen aan wetenschappelijk onderzoek, ontwikkelen nieuwe bouwproducten of methoden, staan bedrijven bij of verspreiden kennis.

Ook hier kan het landschap als enigszins versnipperd beschouwd worden. Elke organisatie heeft een duidelijke reden van bestaan, maar de globale en langetermijn agenda is niet altijd even transparant en zichtbaar. Naar de bouwbedrijven hebben Embuild met zijn diverse geledingen en verenigingen en de collectieve centra Buildwise, OCW en Volta wel zeer unieke en goed afgebakende doelstellingen. Samen kunnen ze als federerende en collectief ingestelde organisaties heel wat kennis bij de bedrijven krijgen.

Wil men echter het innovatievermogen van de sector versterken, dan moet er echter bijkomend geïnvesteerd worden in de hele innovatieketen binnen de bouwsector. De specifieke kenmerken en noden van de sector moeten daarbij voor ogen gehouden worden. Er moet zowel geïnvesteerd worden in kennisproductie via strategisch basisonderzoek als in het stimuleren van adoptie via kennisverspreiding, opleidingen, vormingen en modernisering of uitbreiding van de bouwgerichte opleidingen van het hoger en universitair onderwijs.

Een betere afstemming via een missiegedreven aanpak en langetermijn innovatieprogramma’s zou versterkend kunnen zijn voor alle actoren actief in de sector en zou ook voor de sector zelf een sterke impuls kunnen zijn. Het Nederlandse voorbeeld kan hier inspirerend zijn. Net zoals Vlaanderen al jaren inzet op een speerpuntcluster rond energie via Flux50, deed men dit ook in Nederland met de Topsector Energie. Het zoeken naar een klimaatneutrale bebouwde omgeving in 2050 stond zowel in Vlaanderen bij Flux50 via de roadmap Intelligente Renovatie op de agenda, als in Nederland via de TKI Urban Energy.

Ondertussen heeft men in Nederland beseft dat de bouwsector specifieke noden heeft. De oorspronkelijke missie die focust op een CO₂-vrije gebouwde omgeving in 2050, werd uitgebreid. De missie ‘Een toekomstbestendige gebouwde omgeving in 2050’ werd eraan toegevoegd. De motivatie hiervoor luidt als volgt: “Om in 2050 een veilige, gezonde en toekomstbestendige leefomgeving te realiseren staat de ontwerp-, bouw- en technieksector tegelijkertijd voor (nog) meer grote opgaven. Deze kan de sector het best in samenhang met de opgaven in de energietransitie oppakken.”

Om die doelstellingen van deze missie op te kunnen nemen, is er 2 jaar geleden een specifiek Topconsortium voor Kennis en Innovatie Bouw en Techniek ingericht. Deze TKI Bouw en Techniek werkt op basis van meerjarige innovatieprogramma’s, die volgens 3 grote assen gestructureerd zijn, namelijk circulaire bouw en infrastructuur, levensduurverlenging gebouwde omgeving en klimaatadaptief, natuurinclusief en omgevingsbewust bouwen. Op dag van vandaag zijn er zijn actuele programma’s in uitvoering:

Daaruit ontstaan er (inter)sectorale initiatieven met raakvlakken met de bouw. Het gaat onder meer om initiatieven van universitaire instellingen, grote onderzoekscentra zoals VITO, Vlaamse hogescholen, provincies en provinciale ontwikkelingsmaatschappijen, en zelfs private spelers. Denk bijvoorbeeld aan:

• Thor Park, met THOREAQ en ConstrucThor

• Green Energy Park

• Kamp C

• De Einsteintelescoop

• Het Circular Concrete Center

• De Bouwcampus (Diepenbeek)

• enz.

• Embuild Vlaanderen, via haar projectwerking;

• de lokale verenigingen van Embuild, zoals Embuild Limburg met verschillende innovatieprojecten;

• de collectieve onderzoeks- en innovatiecentra, zoals Buildwise, het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW), Volta;

• de Vlaamse universiteiten en hogescholen, als aanbieders van hoger en universitair onderwijs, maar tevens als voorname kennisproducenten via fundamenteel en strategisch basisonderzoek;

• de Strategische Onderzoekscentra (SOC’s), waarbij VITO, Imec en Flanders Make in deelactiviteiten kennis produceren relevant voor de bouw;

• de Speerpuntclusters, waaronder Flux50, de Blauwe Cluster, VIL (logistiek) en Catalisti (chemie) raakpunten hebben met de sector. Bij Flux50 is dit het duidelijkst via de roadmap Intelligente Renovaties;

• het samenwerkingsverband Energyville dat zich profileert op baanbrekend onderzoek naar duurzame en intelligente energiesystemen, en dat zich op gebouwen en districten richt;

• Materinex (voortzetting voormalige speerpuntcluster SIM binnen VITO), waarbinnen een roadmap voor Materialen voor Bouw en Constructie is opgenomen waaruit nieuwe kennis zal ontstaan via SBO en ICON projecten;

• Vlakwa, het Vlaamse kenniscentrum voor water, gehuisvest binnen de VITO-omgeving;

• VLARIO dat zich richt op riolering en afvalwaterzuivering in Vlaanderen.

Zo gaat het o.a. om de volgende organisaties:

EV als Gecertificeerd trainingscentrum

E-Procurement 

 Natuur in-bouw

CLIMATE FIT

(NEW)