Onze samenleving wordt geconfronteerd met verschillende grote uitdagingen. Bouw- en installatiebedrijven hebben een belangrijke rol te spelen bij het aanpakken ervan. Er moet namelijk letterlijk gebouwd, gesloopt, heropgebouwd en gerenoveerd worden om de verschillende doelstellingen te halen. Innovatie is daarbij niet alleen cruciaal om tot een duurzaam, kwalitatief en betaalbaar resultaat te komen, maar ook om al deze werken binnen de vooropgestelde deadlines klaar te krijgen.

BuildUp heeft prefab-oplossingen om grootschalige energierenovaties door te voeren.

Om de klimaatopwarming tegen te gaan, wil de Europese Unie via de Europese Green Deal tegen 2030 een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen realiseren van 55% ten opzichte van 1990. Dat heeft Voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, onlangs nogmaals bevestigd. In navolging daarvan streeft Vlaanderen met haar Vlaams Energie- en Klimaatplan naar een vermindering van 40% tegen 2050 van de broeikasgasuitstoot in de ESR-sectoren ten opzichte van 2005. Een belangrijk aandeel ervan moet gehaald worden in de gebouwensector, die de tweede grootste sector is wat betreft de Vlaamse ESR-broeikasgasuitstoot. Deze doelstellingen moeten behaald worden via doorgedreven energie-efficiëntie, waardoor het energiegebruik en de daaraan verbonden CO₂-uitstoot daalt, om vervolgens de warmtevraag van het gebouwenpark te verduurzamen. Volgens het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEK) dient tegen 2030 meer dan de helft van de woningen een EPC-label A & B te hebben, wat betekent dat de woning zeer energiezuinig en -efficiënt is. Tegen 2050 moeten alle bestaande en nieuwe woningen dit niveau bereikt hebben. Dat is een immense opdracht als je weet dat in 2023 het woningbestand slechts voor 7,8% uit woningen met label A en voor 21,3% uit woningen met label B bestond. De komende 30 jaar zou jaarlijks dus meer dan 3% van het woningenbestand energetisch moeten worden gerenoveerd. Daarnaast moet verder omgeschakeld worden naar duurzame, fossielvrije, verwarming (o.a. zonnepanelen en warmtepompen). Naast de uitrol van de nodige laadinfrastructuur voor de elektrificatie van vervoer, wil men ook tijdens de bouwfase de werven en het werfverkeer zoveel mogelijk emissievrij maken.

Terwijl we inspanningen leveren om de broeikasgasuitstoot in te dijken, wordt Vlaanderen tegelijk met de gevolgen van de klimaatverandering geconfronteerd. Periodes van overvloedige regenval, overstromingen en wateroverlast worden opgevolgd door aanhoudende droogteperiodes en hittestress in steden. Om Vlaanderen klimaatrobuust te maken, zijn aanzienlijke ingrepen en investeringen vereist in infrastructuur, waterwegen en gebouwen, zowel in stedelijke omgevingen als in buitengebieden. Zo moeten de straten, pleinen en rioleringen bestendig worden tegen extreme weersomstandigheden, moeten er wachtbekkens aangelegd worden, gebouwen beschermd, collectieve hemelwaterputten en infiltratievoorzieningen worden aangelegd, dijken versterkt, bomen en ander groen worden aangeplant enz. Waterrobuust en natuurinclusief bouwen, wint dan ook aan terrein.

Stadsatelierdeville wordt een circulaire hub voor productie, distributie, opleiding, onderzoek en innovatie in bouwmaterialen (afbeelding van Democo).

Ook de aanwezigheid van schadelijke stoffen zoals asbest, PFAS en een teveel aan stikstof vormen grote uitdagingen bij bouwprojecten. Zo vormt PFAS een belangrijk aandachtspunt bij bodemgebruik en grondverzet. De stikstofproblematiek kan dan weer een grote impact hebben bij werven in de buurt van speciale beschermingzones en habitats. Groene en blauwe maatregelen bij projecten, die bijdragen tot de biodiversiteit, komen het draagvlak voor nieuwe projecten ten goede.

De bouwsector in Europa is niet alleen verantwoordelijk voor 50% van het energieverbruik, maar ook voor een derde van het waterverbruik en 50% van de materiaalstromen (bron: Vlaanderen Circulair, 2019). Verschillende duurzaamheidseisen komen steeds meer op de voorgrond. Tegen 2050 wil Vlaanderen een omslag naar een circulaire economie realiseren, met een zo laag mogelijk verbruik van grondstoffen, materialen, energie, water en ruimte en de kleinst mogelijke impact op het leefmilieu. Naast veranderingsgericht bouwen, recycling & upcycling, hergebruik van gebouwen en materialen, gaat het om groen beton, houtbouw en andere biogebaseerde materialen. Het belang van de milieu-impact van materialen zal enkel toenemen.

Bij Mobble wordt een duurzame, modulaire woning uit houtskeletbouw geprefabriceerd off site in het atelier.

De hoge prijzen zijn een gevolg van een structureel tekort aan kwalitatieve woningen. Daarnaast worden de prijzen ook beïnvloed door de schaarse en duurdere bouwgronden, de (veelal) noodzakelijke toenemende comfort- en prestatie-eisen, de stijgende materiaalkosten, de problemen met bouwvergunningen (bron: Nationale Bank) enz. Vast staat bovendien dat er in de toekomst nog extra regels op de sector afkomen, zoals bijvoorbeeld de taxonomie met impact op de financiering van bouwbedrijven en -projecten.

Nochtans moet er de komende jaren massaal veel bijgebouwd worden om een wooncrisis te vermijden. Tussen nu en 2035 zijn er als gevolg van een groei van de huishoudens 239.000 nieuwe woningen nodig. Bovendien moeten tot 240.000 woningen worden gesloopt en heropgebouwd en stijgt de vraag naar studentenhuisvesting, woongelegenheid voor arbeidsmigranten en gedetacheerden en tweede verblijven. De Vlaamse overheid wil inzetten op meer sociale huisvesting om de woonnood bij kwetsbare huishoudens in te vullen. De bouwsector innoveert volop en is in staat om op korte termijn betaalbare en kwaliteitsvolle woningen te realiseren.

Betaalbaar bouwen en wonen wordt steeds moeilijker. In alle segmenten van de vastgoedmarkt zijn de woningprijzen hoog. Door het cascade-effect zijn de betaalbaarheidsproblemen het grootst voor kwetsbare huishoudens in de lagere inkomensgroepen. Het zijn ook deze huishoudens die bijkomend getroffen worden door energiearmoede. In Vlaanderen kampt ongeveer 15% van de gezinnen met energiearmoede (bron: https://www.vlaanderen.be/veka/sociaal-energiebeleid).