Door middel van digitalisering, artificiële intelligentie en het inzetten van nieuwe technologieën en methoden kunnen bouw- en installatiebedrijven hun operationele efficiëntie verbeteren, de kwaliteit en betaalbaarheid van hun projecten verhogen en risico’s en faalkosten verminderen.

Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• het Bouw Informatie Model (BIM): een intelligent, op 3D-modellen gebaseerd concept dat inzicht biedt voor het sneller, economischer en duurzamer creëren en beheren van bouwprojecten. Alle gegevens tijdens de ontwerp-, bouw-, beheer- en onderhoudsfase worden opgenomen in digitale modellen waarmee alle bouwpartners (samen)werken. Dus vóór het daadwerkelijk bouwen eerst virtueel bouwen, waarbij alle gebouwelementen met hun eigenschappen, relaties en afhankelijkheden parametrisch worden vastgelegd. Een BIM-model is altijd up-to-date en consistent. Hierdoor is betere coördinatie mogelijk, worden faalkosten verminderd en zijn inhoudelijk koppelingen mogelijk met kostencalculatie, sterkteberekeningen, planningssoftware en hoogwaardige visualisatietoepassingen;

• lean bouwen: verbetert de wendbaarheid, efficiëntie en kostenbeheersing van bouwprocessen. Bij lean bouwen wordt de productie niet langer opgesplitst in deeltaken maar als totaalproces bekeken. In plaats dat elke specialist zijn deeltaak optimaliseert, kan daardoor het volledige proces worden verbeterd. Deze focus op het procesmatige maakt ook dat lean bouwen vooral geschikt is voor werken die in bouwteam worden uitgevoerd. Om tot een lean bouwproces te komen, worden al de medewerkers continu uitgedaagd om het proces mee te optimaliseren. Zij worden aangespoord om actief mee te denken over proces- en productverbeteringen. Een dergelijke decentralisatie vergt betrokken, goed opgeleide en tegelijk breed inzetbare medewerkers. Vermits bij lean bouwen het bedrijfsproces meer dan voorheen wordt gestuurd door wat de klant wil en wanneer hij het wil, moeten de medewerkers flexibel kunnen worden ingezet. Om het bouwproces te kunnen helpen, verbeteren moeten zij zicht hebben op de volledige bouwketen.

Uit de innovatie-enquête van Embuild Vlaanderen van april 2024 en de evaluatie-enquête over de lerende netwerken blijkt dat bouwbedrijven de voorbije jaren belangrijke stappen vooruit hebben gezet op vlak van digitalisering. Een aantal zaken zijn volledig ingeburgerd, zoals het digitaal beschikbaar houden van plannen en documenten, het digitaal opvolgen van kosten, opbrengsten en cash flow per bouwplaats, digitale kostprijsberekening en de digitale opvolging van personeelsinzet. Anderzijds worden meer geavanceerde tools zoals artificiële intelligentie op de werf en op kantoor, robots op de werf, virtual and augmented reality amper ingezet en blijft ook het gebruik van BIM, drones, 360° camera’s, 3D-printers enz. laag.