SCROLL
INHOUD
Verkiezingen 2024
Intro / citaat / kerncijfer
Kaderstuk: biodiversiteit stimuleren op harde bestemmingen
Vlotte en robuuste vergunningen
Verfijnde data helpen beleid tijdig bij te sturen
Vlaanderen heeft sinds eind april 2022 een digitale tool die omgevingsvergunningen en meldingen voor bouwprojecten op de voet volgt. Dankzij een maandelijkse update krijgen we nu een goed beeld van de te verwachten bouwconjunctuur. Embuild Vlaanderen was al langer vragende partij hieromtrent en is bijgevolg tevreden met de nieuwe tool. Nu krijgen we tot een half jaar vroeger dan voorheen inzicht in de bouwconjunctuur, aangezien het naast de toegekende vergunningen ook gaat om de vergunningsaanvragen. In heel wat landen is een update van de vergunningen voor bouwprojecten groot nieuws. Dat biedt inzicht in de te verwachten bouwactiviteit en dat is een belangrijke economische graadmeter. Embuild Vlaanderen pleit ervoor om de nieuwe tool continu te verfijnen en te benutten om het beleid af te toetsen en mogelijk bij te sturen.
TOP PAGE
Elk jaar telt Vlaanderen meer dan 100.000 vergunningsaanvragen en meer dan 24.000 meldingen.
Marc Dillen en prof. Johan Albrecht over vergunningen als flessenhals voor transities
Partijvoorzitters over vergunningen voor bouwprojecten
TOP PAGE
01
Herdenk het systeem van vergunningverlening op het vlak van milieu en klimaat
Onderzoek hoe bij de vergunningverlening van een individueel project of bedrijf verder kan gekeken worden dan de hinder en impact van het individueel project en hoe dit kan afgewogen worden tegenover de totale milieu-impact en tegenover globale milieu-, natuur- en klimaatdoelstellingen, rekening houdend met de gebruikte technologieën en met de toepassing van producten, goederen of diensten verder in de keten.
Dit vergt een fundamentele herziening van het vergunningenbeleid en de milieu- en natuurregelgeving, die aan het begin van de volgende legislatuur door een domeinoverschrijdende denkgroep moet uitgewerkt worden.
01
02
03
04
05
06
07
08
Realisatie van de woonwijk Minerve op de voormalige Agfa Gevaert site in Edegem (ill. VDS Vanderstraeten)
Steeds meer uitdagingen
Ondanks de nood om te verdichten in stads- en dorpskernen en de open ruimte te vrijwaren, wordt de vergunningverlening van bouwprojecten in kernen bemoeilijkt door het ontbreken van Vlaamse beleidskaders, onrealistische en niet gedragen provinciale beleidsplannen en hiermee tegenstrijdige gemeentelijke plannen en visies.
De alom verspreide aanwezigheid van PFAS in Vlaanderen, het stikstofdossier maar ook de commotie rond de Europese natuurherstelwet maken duidelijk dat het inzetten op het vereenvoudigen van vergunningsprocedures of het inkorten van behandelingstermijnen geen oplossing bieden voor de veelheid aan niet op elkaar afgestemde sectorale regelgeving die het afleveren van juridisch robuuste vergunningsbeslissingen verhindert.
Deze complexiteit van de regelgeving wordt immers door organisaties en burgers met het NIMBY-syndroom steeds meer gebruikt om bezwaren in te dienen tijdens het openbaar onderzoek en beroepen tegen vergunningsbeslissingen aan te tekenen om projecten te vernietigen, vaak succesvol, of minstens te vertragen.
Steeds meer dossiers
Sinds de volledige invoering van de omgevingsvergunning en het omgevingsloket op 1 januari 2018 is het aantal vergunningsaanvragen met een kwart toegenomen: van meer dan 80.000 in 2018 naar meer dan 100.000 in 2021. Het aantal meldingen is in dezelfde periode met maar liefst 70% toegenomen van bijna 14.000 naar meer dan 24.000 dossiers. Zonder dat het aantal ambtenaren in stijgende lijn gaat, dienen er dus steeds meer dossiers afgehandeld te worden. Ca. 70% van alle ingediende aanvraagdossiers leidt tot een vergunning. Voor meldingen is dit ca. 63%.
Het verkrijgen van een omgevingsvergunning voor bouwprojecten, zowel gebouwen als infrastructuur, is complex en tijdrovend. Vereenvoudigingen in de procedures die in de vorige legislatuur ingevoerd werden, worden teniet gedaan door tegenstrijdige visies over verdichting en ruimtelijke inpasbaarheid enerzijds en door de complexiteit van sectorale milieu- en natuurregelgeving in een sterk verstedelijkte regio als Vlaanderen anderzijds. Dit zorgt steeds meer voor bijkomende voorwaarden en onderzoeken in vergunningen en maakt dat iedere vergunning gemakkelijker kan aangevochten worden.
TOP PAGE
Maximale rechtszekerheid voor eigenaars met systeem van ‘Tijdelijke natuur’.
Embuild Vlaanderen wijst op het belang van een juridisch robuust kader voor tijdelijke natuur buiten de speciale beschermingszones zodanig dat in de toekomst nog vergunningen voor projecten en ontwikkelingen kunnen afgeleverd worden en deze niet verhinderd worden door de natuur die zich daar gevestigd heeft. Dit om ellenlange vertragingen te vermijden bij de vergunningsprocedure van een project. Want het aantal regels op percelen swingt de pan uit. Daardoor zijn eigenaars op hun hoede en nemen zij zelfs maatregelen om beschermde soorten van het terrein te weren. Maar daar heeft niemand baat bij. De natuur krijgt geen kansen en de grondeigenaar heeft bijkomende kosten. Dat is het gevolg van een te starre strenge regelgeving. Europese natuurherstelverordening maakt dit bovendien nog strikter. Om de biodiversiteit in harde bestemmingen te stimuleren, hebben we nood aan systemen die het draagvlak bij eigenaars vergroten in plaats van verkleinen. Daarom is er nood aan een systeem van ‘Tijdelijke Natuur’ met maximale rechtszekerheid voor de eigenaars om hun terughoudendheid te bannen.
Groenblauwpeil 2.0
Het online instrument ‘groenblauwpeil’, waarmee gezinnen de klimaatbestendigheid van hun perceel kunnen meten, werd in 2023 uitgebreid. Voortaan kunnen ook overheden en professionelen uit de bouw- en tuinsector gebruik maken van deze tool voor hun projecten. Het groenblauwpeil geeft aanbevelingen om gebouwen, parkeerplaatsen, infrastructuur en bijhorende (openbare) ruimte klimaatbestendig te maken. De tool is een initiatief van het Departement Omgeving, Embuild Vlaanderen en VLARIO (kenniscentrum voor beheer afvalwater). Sinds de lancering in 2021 hebben meer dan 62.000 Vlamingen www.groenblauwpeil.be geraadpleegd. Van bijna 30.000 woningen en tuinen werd het groenblauwpeil berekend. Met het groenblauwpeil kan je nagaan hoe een bestaande woning en tuin of een nieuw ontwerp scoort op “blauwe” aspecten, zoals opvang, gebruik en infiltratie van regenwater, en “groene” aspecten zoals biodiversiteit, CO2-opslag, luchtkwaliteit en verkoeling.
Het objectief beoordelingskader voor biodiversiteit bij bouwprojecten is momenteel in ontwikkeling.
Embuild Vlaanderen werkt momenteel aan de uitwerking van een objectief beoordelingskader voor biodiversiteit bij bouwprojecten. Zo wil Embuild Vlaanderen van bij het projectontwerp groene en blauwe maatregelen verzekeren die daadwerkelijk zullen bijdragen tot het verbeteren van de biodiversiteit en die geborgd worden in de tijd. Dit moet zorgen voor een kwalitatieve vergroening dankzij het bouwproject, wat dient te leiden tot een efficiëntere procedure voor de omgevingsvergunning. Het gaat om een initiatief met de steun van de Vlaamse overheid en kennisinstellingen om eveneens het draagvlak voor nieuwe bouwprojecten te verhogen en de vergunningsprocedure te optimaliseren. Momenteel wordt dit model in een pilootfase getoetst aan projecten van diverse grootte.