TOP PAGE
Erfgoed biedt mee een antwoord op maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, de bouwshift... De positieve kracht van erfgoed kan Vlaanderen laten uitgroeien tot een innovatieve, inspirerende en kwalitatieve erfgoedregio waarin de hele gemeenschap floreert. We zien de bouwsector als een cruciale partner bij het 'herwaarderen' van ons erfgoed. Dat moet op een duurzame wijze, met respect voor de 'ziel van een plek'. Daarom moeten we samen kwaliteit nastreven en garanderen, zowel in ontwerp als in uitvoering. Vakmanschap, innovatie én passie voor erfgoed zijn hierbij de sleutelwoorden. Vanuit ons agentschap stimuleren we het verbeteren van energie-efficiëntie en het aanpassen aan hedendaagse comforteisen van erfgoed op een erfgoedvriendelijke manier. Erfgoed biedt meerwaarde in de circulaire economie: (her)gebruik van erfgoed vermindert het bouwafval en beperkt de vraag naar nieuwe materialen. Kortom, de meerwaarde van erfgoed voor de bouwsector en vice versa is overduidelijk. En niet kiezen in wat we samen belangrijk vinden, is sowieso verliezen.
Peter De Wilde
Administrateur-generaal
Onroerend Erfgoed
01
Blijvende aandacht voor onroerend erfgoed, de verdere afbouw van de wachtlijst en het op peil houden van de budgetten
De recente beleidsaanpassingen hebben geleid tot een juridisch robuust kader. Die dynamiek in de regelgeving en de lopende projecten zoals het Lokaal Onroerenderfgoedbeleid, moeten verder worden aangemoedigd.
01
02
03
04
05
06
07
Dirk Vanhecke
Voorzitter van het Vlaams Restauratieforum en zaakvoerder van ‘Verstraete Vanhecke’
Restaureren is bij uitstek een voorbeeld van duurzaamheid. Een gebouw met significante waarde wordt met duurzame technieken gevrijwaard voor de toekomst. Daarbij doen nieuwe technieken hun intrede, zoals scanning, drones en CNC-machines voor het bewerken van hout en steen. Toch blijft de restauratiesector bijzonder arbeidsintensief en is er een nijpend tekort aan mensen met vakmanschap. Daarom zetten we in op promotie bij leerlingen en ouders, houden we vast aan specifieke opleidingen en zijn de docenten en praktijkleerkrachten belangrijke ambassadeurs voor de sector. Binnen Embuild Vlaanderen bouwen we het Vlaams Restauratieforum uit als ontmoetingsplaats voor restauratieaannemers, -architecten, de eigenaars van historisch erfgoed en de betrokken overheden. Zo gaan we systematisch in overleg met het Agentschap Onroerend Erfgoed om de bekommernissen en noden op het terrein kenbaar te maken. Dialoog is immers de basis van doordachte, toekomstige regelgeving. Ook in de aanloop naar de komende verkiezingen toetsen we met het Vlaams Restauratieforum het memorandum af met ervaringsdeskundigen en administratie.
TOP PAGE
Gevelrestauratie van het Provinciaal Hof in Brugge (ill. Artes)
• De afgelopen legislatuur is het financieringssysteem voor onroerend erfgoed ingrijpend gewijzigd: van een vraag naar een aanbod gestuurd systeem. De voornaamste doelstelling is het wegwerken van de wachtlijst voor restauratie- en erfgoedpremies. Dat wordt ondersteund door het toekennen van bijkomende middelen vanuit de centrale relanceprovisie. De wachtlijst is dan ook afgenomen.
• Een tweede element is de actualisatie van de inventaris van het onroerend erfgoed. Reeds beschermde objecten zijn niet per definitie beschermd voor de eeuwigheid. Objecten moeten hun beschermde status kunnen verliezen zowel als hun erfgoedwaarde ontoereikend blijkt, als wanneer belangrijke erfgoedwaarden bij gebrek aan onderhoud zijn verloren gegaan.
• Terwijl de digitalisering in de maatschappij toeneemt, lijken vakmanschap en handenwerk wat naar de achtergrond te verzeilen. Ook de restauratiesector wordt getroffen door een pensioneringsgolf van ambachtslieden en een beperkte instroom van jongeren, waardoor stiel- en vakkennis steeds vaker verloren gaan. Nochtans is het van groot belang dat de knowhow wordt doorgegeven aan de volgende generatie.
• Embuild Vlaanderen is tevreden met de verhoogde aandacht en de aanpak rond Onroerend Erfgoed, en met de aanpassing van het premiestelsel inclusief de verhoging van de budgetten. Zo wordt er rekening gehouden met de eigenheid van onroerend erfgoed op het vlak van o.a. de EPB-regelgeving en de renovatieverplichtingen. Want uitzonderingen of individuele afwijkingen blijven noodzakelijk om het onroerend erfgoed te behouden, aan te passen aan de hedendaagse noden en te valoriseren. Dat is voor Embuild Vlaanderen een blijvend aandachtspunt.
• Algemeen hebben de recente aanpassingen aan het Onroerend Erfgoeddecreet en -besluit gezorgd voor een positieve nieuwe dynamiek in de sector. Het beleid hanteert steeds meer de toetssteen dat onroerend erfgoed dient te beantwoorden aan de huidige comforteisen. Net zoals andere gebouwen, dienen erfgoedgebouwen tegemoet te komen aan energie- en comfortvereisten. Het behoud van de erfgoedwaarde is belangrijk maar bijgevolg niet het enige criterium.
De energierenovatie van het gebouwenpark is hoognodig om de klimaatdoelstellingen te halen. Zowel de overheid als de private...
